弟子规全文(带拼音)
博爱县第一中学-工地测量实习报告
dì zǐ guī
弟 子 规
zǒng xù
【总 叙】
dì zǐ guī
shèng rén xùn shǒu xiào tì cì jǐn xìn
弟
子 规 圣 人 训 首 孝 悌 次 谨 信
fàn ài zhòng ér
qīn rén yǒu yú lì zé xué wén
泛 爱 众 而
亲 仁 有 余 力 则 学 文
rù zé xiào
【入则孝】
fù mǔ hū yìng wù huǎn fù mǔ mìng
xíng wù lǎn
父 母 呼 应 勿 缓 父 母 命 行 勿 懒
fù mǔ jiào xū jìng tīng fù mǔ zé
xū shùn chéng
父 母 教 须 敬 听 父 母 责 须 顺 承
dōng zé wēn xià zé qìng chén zé xǐng
hūn zé dìng
冬 则 温 夏 则 凊 晨 则 省 昏 则 定
chū bì gào fǎn bì miàn jū yǒu cháng
yè wú biàn
出 必 告 反 必 面 居 有 常 业 无 变
1 10
shì suī
xiǎo wù shàn wéi gǒu shàn wéi zǐ dào
kuī
事 虽 小 勿 擅 为 苟 擅 为 子 道 亏
wù suī
xiǎo wù sī cáng gǒu sī cáng qīn xīn
shāng
物 虽 小 勿 私 藏 苟 私 藏 亲 心 伤
qīn
suǒ hào lì wèi jù qīn suǒ wù jǐn
wèi qù
亲 所 好 力 为 具 亲 所 恶 谨 为 去
shēn yǒu shāng yí qīn yōu dé yǒu shāng
yí qīn xiū
身 有 伤 贻 亲 忧 德 有 伤 贻 亲 羞
qīn ài wǒ xiào hé nán qīn zēng wǒ
xiào fāng xián
亲 爱 我 孝 何 难 亲 憎 我 孝 方 贤
qīn yǒu guò jiàn shǐ gēng yí wú sè
róu wú shēng
亲 有 过 谏 使 更 怡 吾 色 柔 吾 声
jiàn bú rù yuè fù jiàn hào qì suí
tà wú yuàn
谏 不 入 悦 复 谏 号 泣 随 挞 无 怨
qīn yǒu jí yào xiān cháng zhòu yè shì
bù lí chuáng
亲 有 疾 药 先 尝 昼 夜 侍 不 离 床
sāng sān nián cháng bēi yè jū chù biàn
jiǔ ròu jué
丧 三 年 常 悲 咽 居 处 变 酒 肉 绝
sāng jìn lǐ jì jìn chéng shì sǐ zhě
rú shì shēng
丧 尽 礼 祭 尽 诚 事 死 者 如 事 生
2 10
chū
zé tì
【出 则 弟】
xiōng dào yǒu dì
dào gōng xiōng dì mù xiào zài zhōng
兄 道 友
弟 道 恭 兄 弟 睦 孝 在 中
cái wù qīng yuàn hé
shēng yán yǔ rěn fèn zì mǐn
财 物 轻 怨
何 生 言 语 忍 忿 自 泯
huò yǐn shí huò zuò
zǒu zhǎng zhě xiān yòu zhě hòu
或 饮 食 或
坐 走 长 者 先 幼 者 后
zhǎng hū rén jí dài
jiào rén bù zài jǐ jí dào
长 呼 人
即 代 叫 人 不 在 已 即 到
chēng zūn zhǎng wù hū
míng duì zūn zhǎng wù xiàn néng
称 尊 长 勿
呼 名 对 尊 长 勿 见 能
lù yù zhǎng jí qū
yī zhǎng wú yán tuì gōng lì
路 遇 长 疾
趋 揖 长 无 言 退 恭 立
qí xià mǎ chéng xià
jū guò yóu dài bǎi bù yú
骑 下 马 乘 下
车 过 犹 待 百 步 余
zhǎng zhě lì yòu wù zuò
zhǎng zhě zuò mìng nǎi zuò
长 者 立 幼 勿
坐 长 者 坐 命 乃 坐
zūn zhǎng qián shēng yào
dī dī bù wén què fēi yí
尊 长 前 声 要
低 低 不 闻 却 非 宜
3 10
jìn bì qū tuì bì chí
wèn qǐ duì shì wù yí
进 必 趋 退 必 迟 问
起 对 视 勿 移
shì zhū fù rú shì fù shì
zhū xiōng rú shì xiōng
事 诸 父 如 事 父 事
诸 兄 如 事 兄
jǐn
【谨】
zhāo qǐ
zǎo yè mián chí lǎo yì zhì xī cǐ
shí
朝 起 早 夜 眠 迟 老 易 至 惜 此 时
chén bì
guan jiān shù kǒu biàn niào huí zhé jìng
shǒu
晨 必 盥 兼 漱 口 便 溺 回 辄 净 手
guān
bì zhèng niǔ bì jié wà yǔ lǚ jù
jǐn qiè
冠 必 正 纽 必 结 袜 与 履 俱 紧 切
zhì
guān fú yǒu ding wèi wù luàn dùn zhì
wū huì
置 冠 服 有 定 位 勿 乱 顿 致 污 秽
yī
guì jié bú guì huá shàng xún fèn xià
chèn jiā
衣 贵 洁 不 贵 华 上 循 分 下 称 家
duì yǐn shí wù jiǎn zé shí shì kě
wù guò zé
对 饮 食 勿 拣 择 食 适 可 勿 过 则
nián fāng shào wù yǐn jiǔ yǐn jiǔ zuì
zuì wéi chǒu
年 方 少 勿 饮 酒 饮 酒 醉 最 为 丑
4 10
bù cōng róng
lì duān zhèng yī shēn yuán bài gōng jìng
步
从 容 立 端 正 揖 深 圆 拜 恭 敬
wù jiàn yù
wù bǒ yǐ wù jī jù wù yáo bì
勿
践 阈 勿 跛 倚 勿 箕 踞 勿 摇 髀
huǎn jiē lián
wù yǒu shēng kuān zhuǎn wān wù chù léng
缓 揭
帘 勿 有 声 宽 转 弯 勿 触 棱
zhí xū qì rú
zhí yíng rù xū shì rú yǒu rén
执 虚 器
如 执 盈 入 虚 室 如 有 人
shì wù máng máng duō
cuò wù wèi nán wù qīng lüè
事 勿 忙 忙 多
错 勿 畏 难 勿 轻 略
dòu nào chǎng jué wù jìn
xié pì shì jué wù wèn
斗 闹 场 绝 勿 近
邪 僻 事 绝 勿 问
jiāng rù mén wèn shú cún
jiāng shàng táng
shēng bì yáng
将 入 门 问 孰 存 将 上 堂 声 必 扬
rén wèn
shuí duì yǐ míng wú yǔ wǒ bù fēn míng
人 问 谁 对 以 名 吾 与 我 不 分 明
yòn grén wù
xū míng qiú tǎng bù wèn jí wéi tōu
用 人
物 须 明 求 倘 不 问 即 为 偷
jiè rén wù jí
shí huán hòu yǒu jí jiè bù nán
借 人
物 及 时 还 后 有 急 借 不 难
5
10
xìn
【信】
fán
chū yán xìn wéi xiān zhà yǔ wàng xī kě
yān
凡 出 言 信 为 先 诈 与 妄 奚 可 焉
huà
shuō duō
话 说 多
jiān qiǎo yǔ
奸 巧 语
jiàn wèi zhēn
见 未 真
shì fēi yí
事 非 宜
fán dào zì
凡 道 字
bǐ
shuō cháng
彼 说 长
jiàn rén shàn
见 人
善
jiàn rén è
见 人 恶
bù
rú shǎo wéi qí shì
不 如 少 惟 其 是
huì wū cí shì jǐng qì
秽 污 词 市 井 气
wù qīng yán zhī wèi dì
勿 轻 言 知 未
的
wù qīng nuò gǒu qīng nuò
勿 轻 诺 苟
轻 诺
zhòng qiě shū wù jí jí
重 且 舒
勿 急 疾
cǐ shuō duǎn bù guān jǐ
此 说 短
不 关 己
jí sī qí zòng qù yuǎn
即 思
齐 纵 去 远
jí nèi xǐng yǒu zé gǎi
即 内 省 有 则 改
6 10
wù nìng
qiǎo
勿 佞 巧
qiè jiè zhī
切 戒 之
wù qīng chuán
勿 轻 传
jìn tuì cuò
进 退 错
wù mó hū
勿 模 糊
mò xián
guǎn
莫 闲 管
yǐ jiàn jī
以 渐 跻
wú jiā jǐng
无 加 警
wéi dé
xué wéi cái yì bù rú rén dāng zì
lì
唯 德 学 唯 才 艺 不 如 人 当 自 砺
ruò yī
fú ruò yǐn shí bù rú rén wù shēng
qī
若 衣 服 若 饮 食 不 如 人 勿 生 戚
wén guò
nù wén yù lè sǔn yǒu lái yì yǒu
què
闻 过 怒
wén yù kǒng
闻 誉 恐
wú
xīn fēi
无 心 非
guò néng gǎi
过 能 改
fán shì rén
凡 是 人
xìng gāo zhě
行 高 者
cái dà zhě
才 大 者
闻
誉 乐 损 友 来
wén guò xīn zhí liàng shì
闻 过 欣 直 谅 士
míng wéi cuò yǒu xīn
fēi
名 为 错 有 心 非
guī yú wú tǎng
yǎn shì
归 于 无 倘 掩 饰
fàn ài zhòng
【泛
爱 众】
jiē xū ài tiān tong fù
皆 须 爱 天 同 覆
míng zì gāo rén suǒ
zhòng
名 自 高 人 所 重
wàng zì dà rén
suǒ fú
望 自 大 人 所 服
7 10
益 友
却
jiàn xiāng qīn
渐 相 亲
míng wéi
è
名 为 恶
zēng yì gū
增 一 辜
dì
tong zài
地 同 载
fēi mào gāo
非 貌 高
fēi yán dà
非 言 大
yǐ yǒu néng wù
zì sī rén suǒ néng wù qīng zī
己 有
能 勿 自 私 人 所 能 勿 轻 訾
wù chǎn fù wù
jiāo pín wù yàn gù wù xǐ xīn
勿 谄
富 勿 骄 贫 勿 厌 故 勿 喜 新
rén bù xián wù
shì jiǎo rén bù ān wù huà rǎo
人 不
闲 勿 事 搅 人 不 安
rén yǒu duǎn qiè mò
jiē rén yǒu sī
人 有 短 切 莫 揭 人 有 私
dào rén shàn jí shì shàn rén zhī
zhī
道 人 善 即 是 善 人 知 之
yáng rén è
jì shì è jí zhī shèn
扬 人 恶 即 是 恶
疾 之 甚
shàn xiāng quàn dé jiē jiàn guò
bù guī
善 相 劝 德 皆 建 过 不 规
fán qǔ
yǔ guì fēn xiǎo yǔ yí duō
凡 取 与 贵
分 晓 与 宜 多
jiāng jiā rén xiān wèn jǐ
jǐ bú yù
将 加 人 先 问 己 己 不 欲
ēn
yù bào yuàn yù wàng bào yuàn duǎn
恩 欲 报
怨 欲 忘 抱 怨 短
dài bì pú shēn guì duān
suī guì duān
待 婢 仆 身 贵 端 虽 贵 端
8
10
勿 话 扰
qiè mò shuō
切 莫 说
yù sī miǎn
愈 思 勉
huò qiě zuò
祸 且
作
dào liǎng kuī
道 两 亏
qǔ yí shǎo
取 宜 少
jí sù yǐ
即 速 已
bào ēn
cháng
报 恩 长
cí ér kuān
慈 而 宽
shì fú rén xīn bù rán lǐ fú
rén fāng wú yán
势 服 人 心 不 然 理 服 人 方 无
言
qīn rén
【亲 仁】
tóng
shì rén lèi bù qí liú sú zhòng rén
zhě xī
同 是 人 类 不 齐 流 俗 众 仁 者 希
guǒ
rén zhě rén duō wèi yán bú huì sè bú
mèi
果 仁 者 人 多 畏 言 不 讳 色 不 媚
néng qīn
rén wú xiàn hǎo dé rì jìn guò rì
shǎo
能 亲 仁 无 限 好 德 日 进 过 日 少
bù qīn
rén wú xiàn hài xiǎo rén jìn bǎi shì
huài
不 亲 仁 无 限 害 小 人 进 百 事 坏
yú
lì xué wén
【 余力学文】
bú lì xíng dàn
xué wén zhǎng fú huá chéng hé rén
不 力 行
但 学 文 长 浮 华 成 何 人
dàn lì xíng bù xué
wén rèn jǐ jiàn mèi lǐ zhēn
但 力 行
不 学 文 任 己 见 昧 理 真
9 10
dú shū fǎ yǒu sān dào
xīn yǎn kǒu xìn jiē yào
读 书 法 有 三 到
心 眼 口 信 皆 要
fāng dú cǐ wù mù bǐ
cǐ wèi zhōng bǐ wù qǐ
方 读 此 勿 慕 彼 此
未 终 彼 勿 起
kuān wéi xiàn jǐn yòng gōng
gōng fū dào zhì sè tōng
宽 为 限 紧 用 功
工 夫 到 滞 塞 通
xīn yǒu yí suí zhá jì
jiù rén wèn qiú què yì
心 有 疑 随 札 记
就 人 问 求 确 义
fang shì qīng qiáng bì jìng
jī àn jié bǐ yàn zhèng
房 室 清 墙 壁 净 几
案 洁 笔 砚 正
mò mó piān xīn bù duān zì
bú jìng xīn xiān bìng
墨 磨 偏 心 不 端 字
不 敬 心 先 病
liè diǎn jí yǒu ding chù
dú kàn bì huán yuán chù
列 典 籍 有 定 处
读 看 毕 还 原 处
suī yǒu jí juàn shù qí
yǒu quē huài jiù bǔ zhī
虽 有 急 卷 束 齐
有 缺 坏 就 补 之
fēi shèng shū bǐng wù shì
bì cōng míng huài xīn zhì
非 圣 书 屏 勿 视
敝 聪 明 坏 心 志
wù zì bào wù zì qì
shèng yǔ xián kě xún zhì
勿 自 暴 勿 自 弃
圣 与 贤 可 驯 致
10 10